Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 września 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie XI Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSR Monika Makowska

Protokolant: Karolina Szczęsna

Oskarżyciel publiczny: K. K.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 03 września 2015 roku w W.

sprawy P. P.

syna W. i A. z domu W.

urodzonego (...) w R.

obwinionego o to, że:

w dniu 30 czerwca 2014r. w siedzibie Straży Miejskiej na ulicy (...) w W., będąc właścicielem pojazdu marki M. o numerze rejestracyjnym (...), wbrew obowiązkowi, nie wskazał na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył w/w pojazd do kierowania w dniu 11.06.2014r. o godzinie 18:02 na ul. (...) przy ul. (...) w W.,

tj. o wykroczenie z art. 96 § 3 kw

orzeka

I.  obwinionego P. P. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu stanowiącego wykroczenie z art. 96 § 3 kw i za to na podstawie art. 96 § 3 kw skazuje go, zaś na podstawie art. 96 § 3 kw w zw. z art. 24 § 1 i 3 kw wymierza mu karę grzywny w wysokości 400 (czterysta) złotych;

II.  na podstawie art. 627 kpk w związku z art. 119 kpw, art. 118 § 1 kpw zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 (sto) złotych tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania oraz kwotę 40 (czterdzieści) złotych tytułem opłaty.

Sygn. akt XI W 6819/15

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 czerwca 2014r. o godz. 18:02 przy ul. (...) przy ul. (...) w W. za pomocą urządzenia samoczynnie rejestrującego zostało wykonane zdjęcie pojazdowi marki M. o numerze rejestracyjnym (...), którego kierowca wjechał na skrzyżowanie, za linię „warunkowego zatrzymania” przy nadawanym przez sygnalizator S-1 sygnale czerwonym, czym dopuścił się popełnienia wykroczenia określonego w art. 92 § 1 kw.

Na podstawie Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców ustalono, iż właścicielem pojazdu jest P. P., do którego wysłano wezwanie wraz z formularzami oświadczeń do wyrażenia zgody na ukaranie mandatem karnym za popełnienie wykroczenia z art. 92 § 1 kw, bądź do wskazania kierowcy, który prowadził pojazd w dniu popełnienia czynu oraz formularz oświadczenia do wyrażenia zgody na przyjęcie mandatu karnego w przypadku niewskazania osoby kierującej pojazdem. Poczta została podjęta przez P. P. w dniu 23.06.2014r.

W odpowiedzi na wezwanie P. P. w dniu 27 czerwca 2014r. wniósł o umorzenie postępowania. Argumentował to tym, że Straż Miejska nie posiada uprawnień oskarżyciela publicznego do występowania z wnioskiem o ukaranie za wykroczenie stypizowane w art. 96 § 3 kw. Wskazywał również, że nie ma podstaw prawnych adresowanie do właściciela lub posiadacza pojazdu przez uprawniony organ alternatywnego żądania komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie albo przyjęcia mandatu karnego za popełnione wykroczenie drogowe, powołując się w tym zakresie na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12.03.2014r.

Następnie Straż Miejska wezwała P. P. do osobistego stawiennictwa w siedzibie Straży Miejskiej w związku z niedopełnieniem ustawowego obowiązku wskazania osoby użytkującej pojazd. Poczta została podjęta przez P. P. dnia 31 października 2014r.

Wobec faktu, iż P. P. nie stawił się w siedzibie Straży Miejskiej, odstąpiono od sporządzenia protokołu przesłuchania osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia z art. 96 § 3 kw i sprawę przekazano do rozpoznania przez tut. Sąd.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: częściowych wyjaśnień obwinionego złożonych w toku postępowania sądowego, notatek urzędowych (k. 1,3, 16,17), wezwań (k. 4, 12), zwrotnego potwierdzenia odbioru (k.5, 13), wniosku o umorzenie postępowania (k. 6-10), KRK (k. 60), informacji o wpisach w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego(k. 63).

W trakcie postępowania sądowego obwiniony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił podtrzymując swoje oświadczenie złożone na piśmie, że nie wskazał osoby której powierzył pojazd do kierowania, gdyż nie był pewny kto kierował tym pojazdem. Ponadto w swoim pisemnym oświadczeniu podniósł, że wezwanie alternatywne skierowane do niego przez Straż Miejską jest niezgodne z prawem. Jednocześnie wskazał, że zwracał się do Straży Miejskiej o przesłanie mu zdjęcia, tak aby mógł wykonać swój obwiązek, jednakże Straż Miejska odmówiła mu tego. Zdaniem obwinionego takie zachowanie wskazuje na chęć przerzucenia na niego odpowiedzialności za prowadzenie postępowania. Obwiniony zaznaczył także, że wezwanie ze Straży Miejskiej nie wskazuje w jakiej roli procesowej pozostaje osoba wezwana – świadka czy też obwinionego, co pozbawia ją wiedzy co do przysługujących mu praw.

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym w sprawie pozostaje, iż funkcjonariusze Straży Miejskiej (...) W. ujawnili w dniu 11 czerwca 2014 roku o godz. 18:02 przy ul. (...) przy ul. (...) w W. wykroczenie z art. 92 § 1 kw, a mianowicie wjazd na skrzyżowanie, za linię „warunkowego zatrzymania” przy nadawanym przez sygnalizator S-1 sygnale czerwonym, przez kierującego pojazdem marki M. o nr rej. (...). Świadczy o tym notatka urzędowa (k. 1) oraz zdjęcie dokumentujące powyższe zdarzenie zawarte na płycie CD (k. 62). Poza wątpliwością pozostaje fakt, iż P. P. został wezwany do udzielenia informacji o osobie kierującej przedmiotowego dnia pojazdem.

W ocenie Sądu wyjaśnienia obwinionego w zakresie w jakim obwiniony nie kwestionuje otrzymania wezwania oraz faktu wysłanego pisma w przedmiocie umorzenia postępowania należy uznać za wiarygodne. Pozostają one zgodne z zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci pism i zwrotnych potwierdzeń odbioru przesyłek.

Ponadto wskazać należy, iż obwiniony co prawda przesłał do siedziby Straży Miejskiej pismo, w których wnosił o umorzenie postępowania. Jednakże okoliczność ta w ocenie Sądu nie stanowi wywiązania się z ustawowego obowiązku wynikającego z art. 78 ust. 4 Pord. Zaś argumenty prezentowane przez obwinionego zarówno w piśmie stanowiącym odpowiedź na wezwanie Straży Miejskiej oraz w postępowaniu sądowym, iż Straż Miejska nie ma uprawnień bycia oskarżycielem publicznym oraz tego że nie został on skutecznie wezwany gdyż wezwanie „alternatywne” jest niezgodne z prawem, zdaniem Sądu oparte są na błędnej analizie prawnej stanu faktycznego.

Sąd nie podzielił również stanowiska obwinionego, dotyczącego niewywiązania się z ciążącego na nim obowiązku, w zakresie w jakim twierdził, że nie wie kto kierował jego pojazdem w przedmiotowym dniu. W ocenie Sądu wyjaśnienia obwinionego stanowią przyjętą przez niego linię obrony zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności za popełnione wykroczenie.

Dla dokonania ustaleń faktycznych w sprawie, Sąd oparł się głównie na materiale dowodowym w postaci: notatek urzędowych (k. 1,3, 16,17), wezwań (k. 4, 12), zwrotnego potwierdzenia odbioru (k.5, 13), wniosku o umorzenie postępowania (k. 6-10), KRK (k. 60), informacji o wpisach w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego(k. 63). Sąd uznał powyższe dokumenty za w pełni wiarygodne. Strony nie kwestionowały ich prawdziwości ani autentyczności. Sąd z urzędu nie dostrzegł powodów, dla których należałoby im odmówić wiarygodności i mocy dowodowej.

Sąd za wiarygodny uznał również zapis znajdujący się na płycie CD (k. 62). Nagranie stanowi zapis z urządzenia, tego co zostało zarejestrowane w danym dniu, w określonym czasie. Nie stwierdzono żadnej ingerencji w plik zawarty na płycie, mogącej mieć wpływ na treść zapisu. Z uwagi na powyższe został on uznany w całości za wiarygodny.

Dokonując subsumcji tak ustalonego w sprawie stanu faktycznego pod obowiązujące przepisy sprawa, Sąd doszedł do przekonania, iż swoim zachowaniem obwiniony P. P. wyczerpał znamiona wykroczenia spenalizowanego w art. 96 § 3 kw.

Wykroczenie określone w art. 96 § 3 kw ma na celu m.in. ustalenie kierującego pojazdem w razie popełnienia przestępstwa lub popełnienia wykroczenia z udziałem tego pojazdu. Przepis ten odnosi się wprost do obowiązku wynikającego z art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. 2012 poz. 1137), zgodnie z którym właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec. W świetle art. 96 § 3 kw oraz art. 78 ust. 4 Prawo o ruchu drogowym na obwinionym jako właścicielu pojazdu ciążył obowiązek posiadania danych na temat osoby, której powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Udzielenie odpowiedzi wymijającej, bądź też zasłanianie się niepamięcią może być uznane za przejaw zachowania sprawczego z art. 96 § 3 kw. Niewskazaniem osoby, której powierzony został pojazd do kierowania lub używania poprzez udzielenie odpowiedzi negatywnej będzie bowiem zarówno niewskazanie tej osoby, jak i stwierdzenie zobowiązanego, że nie wie on, w czyjej dyspozycji pozostawał pojazd w czasie zdarzenia (Stefański R.A., Wykroczenia drogowe. Komentarz, Lex 2011). Jednocześnie wskazać należy, iż stosownie do treści art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym właściciel lub posiadacz zwolniony jest z obowiązku wskazanego w art. 96 § 3 kw, w przypadku użycia pojazdu przez osobę nieznaną wbrew woli i wiedzy właściciela lub posiadacza w sposób niemożliwy do zapobieżenia.

Na wstępie należy wskazać podzielając stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego 30 września 2014 roku sygn. akt I KZP 16/14 ( OSNKW 2014/11/80), iż na podstawie przepisu art. 17 § 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2013 r. poz. 395 z późn. zm.), w brzmieniu po nowelizacji ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 225, poz. 1466), straży gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń.

Odnosząc się zaś do konstrukcji wezwania kierowanego przez Straż Miejską do obwinionego podkreślić należy, iż forma alternatywnego wskazania, jest co prawda przedmiotem dyskusji, jednakże nie można uznać iż taka formuła narusza obowiązek określony w art. 54§1 kpw. Zatem w ocenie Sądu takie działania uprawnionego organu mające na celu ustalenie użytkownika pojazdu w oparciu o wiedzę właściciela stanowią czynności wyjaśniające w rozumieniu art. 54§1 kpw. W powołanym przez obwinionego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 marca 2014 roku sygn. akt P 27/13 Trybunał wskazał, że ta sekwencja postępowania Policji (straży miejskiej) nie oznacza, że ustawodawca zastawił pułapkę na właściciela pojazdu. W państwie prawnym każdy ponosi odpowiedzialność za naruszenie obowiązku wynikającego z przepisu prawnego. Gdyby ustawodawca nie ustanowił normy sankcjonującej dla obowiązku wynikającego z art. 78 ust. 4 p.r.d. norma sankcjonowana byłaby „martwą literą prawa”. W konsekwencji osoba rozpytywana w sposób pozaprocesowy przez uprawniony organ, ma obowiązek przekazać temu organowi informacje dotyczące użytkownika pojazdu w dniu zdarzenia.

Zatem zdaniem Sądu wezwanie skierowane do obwinionego było zgodne z prawem. Obwiniony został wezwany albo do wskazania, że to on jechał pojazdem albo do tego komu powierzył ten pojazd. Obwiniony miał wykonać obowiązek w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma, czego nie zrobił.

Obwiniony podniósł również, że nie był w stanie określić kierującego bo nie był pewien kto kierował pojazdem w dniu zdarzenia. Zdaniem Sądu powyższe okoliczności nie mają jednak znaczenia dla zwolnienia się od obowiązku z art. 78 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym. Z tych przepisów wynika bowiem ciążący na tych podmiotach obowiązek należytego zabezpieczenia pojazdu i kontrolowania kto go użytkuje. W przypadku bowiem braku możliwości zapamiętania tych danych, właściciel może np. prowadzić w tym celu stosowny rejestr tak, aby zgodnie z ustawą efektywnie wywiązać się z obowiązku wobec organu, w sytuacji zwrócenia się o takie dane przez organ zgodnie z art. 96 § 3 kw. Niewątpliwym jest natomiast, że powierzanie samochodu wielu osobom w żaden sposób nie może zwalniać jego właściciela czy posiadacza z obowiązku z art. 78 ust. 4 p.r.d. Obowiązek ten dotyczy, bowiem, w równym stopniu wszystkich właścicieli i posiadaczy pojazdów – bez względu na to czy jedynie oni sami użytkują swoje pojazdy czy też oddają je do korzystania innym osobom. Ponadto wskazać należy, iż przepisy art. 78 ust. 4 i ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym nie uzależniają możliwości wykonania wskazanego tam obowiązku od możliwości zapoznania się ze zdjęciem z fotoradaru i jego czytelności co do osoby kierującej tam uwiecznionej. Zatem obwiniony powinien wykonać swój obowiązek nawet bez względu na możliwość obejrzenia zdjęcia z fotoradaru i rozpoznania osoby tam się znajdującej jako kierowca.

Wobec powyższego Sąd uznał, iż obwiniony wypełnił znamiona czynu stanowiącego wykroczenie z art. 96 § 3 kw, przy czym czyn obwinionego był społecznie szkodliwy.

Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z art. 1 § 2 kw nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu. W myśl natomiast art. 6 § 1 kw wykroczenie umyślne zachodzi wtedy, gdy sprawca ma zamiar popełnienia czynu zabronionego, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia na to się godzi.

Obwiniony jest osobą pełnoletnią i nie zachodziły wątpliwości odnośnie jego poczytalności. W świetle zebranego materiału dowodowego jego wina nie budzi żadnych wątpliwości.

W przedmiotowej sprawie zapytanie od Straży Miejskiej zostało skierowane do obwinionego w krótkim czasie od daty zdarzenia, co zdaniem Sądu niewątpliwie umożliwiało ustalenie przez niego kto w tym dniu użytkował samochód. W ocenie Sądu trudno zatem mówić, iż obwiniony nie miał wiadomości ani świadomości komu ten pojazd powierzył. Nadmienić należy, iż obowiązek wskazania bezsprzecznie ciążył na obwinionym. Obwiniony nie był również wyłączony od obowiązku wskazania, nawet jeżeli pojazdem poruszałyby się osoby dla niego bliskie. W konsekwencji należy uznać, że obwiniony jako właściciel pojazdu, podając, że nie może lub nie jest w stanie pamiętać kto prowadził pojazd, a jednocześnie nie zabezpieczając sobie danych na temat tego komu powierzył pojazd, biorąc pod uwagę istnienie ustawowego obowiązku określonego w art. 96 § 3 kw, i przewidując możliwość popełnienia tego wykroczenia, godził się na to. Nadto podkreślić należy, iż jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie o sygn. P 27/13, który orzekał o zgodności przepisu art. 78 ust. 4 Pord z Konstytucją, na które to orzeczenie powoływał się sam obwiniony - to właśnie na właścicielu pojazdu spoczywa wiele obowiązków. Obowiązkiem właściciela pojazdu jest nie tylko sporządzanie przeglądu technicznego, opłacanie ubezpieczenia ale także ciąży na nim obowiązek posiadania wiedzy komu swój pojazd powierza. Obwiniony otrzymując prawo jazdy i uczestnicząc w ruchu drogowym miał bowiem obowiązek wszechstronnej znajomości Prawa o ruchu drogowym, a za zaniedbania w tym względzie musi ponosić konsekwencje prawne. Zdaniem Sądu taka regulacja służy dobry ogólnemu. Albowiem każde takie naganne zachowanie wpływa na bezpieczeństwo w ruchu drogowym i stąd zasadność powyższego przepisu, który bez wątpienia dotyczy obwinionego. Zatem z faktu bycia właścicielem samochodu wynika obowiązek zabezpieczenia pojazdu i ewentualnego udostępnienia innym osobom w stopniu kontrolowanym. Zdaniem Sądu obwiniony pomimo wezwania, nie wykonał ciążącego na nim obowiązku wskazania na żądanie organu, osoby, której powierzył pojazd do kierowania lub używania w określonym czasie. Nie był w jakikolwiek sposób z obowiązku tego zwolniony. Obwiniony jako właściciel pojazdu powinien kontrolować i nadzorować, komu powierza użytkowanie samochodu w określonym czasie, czego obwiniony jako osoba dorosła i wykształcona winien być świadomy. Uwzględniając powyższe zdaniem Sądu obwiniony popełnił zarzucany mu czyn umyślnie, z zamiarem ewentualnym jego popełnienia.

Wymierzając obwinionemu karę, Sąd kierował się ustawowymi dyrektywami jej wymiaru określonymi w art. 33 kw. Orzeczona kara grzywny w wysokości 400 złotych w swojej dolegliwości nie przekracza stopnia winy, jest adekwatna do stopnia wymagalności zachowania zgodnego z prawem w odniesieniu do realiów sprawy. Sąd wziął także pod uwagę wartość naruszonego dobra w postaci porządku w komunikacji. Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu obwinionego Sąd zważył, że P. P. popełnił wykroczenie na skutek naruszenia istotnego obowiązku z ustawy Prawo o ruchu drogowym. Wymierzając obwinionemu karę Sąd miał na uwadze, że tego typu wykroczenia, jakie popełnił obwiniony, zdarzają się w obecnych czasach nagminnie. W związku z tym, wymogi społecznego oddziaływania w zakresie kształtowania prawidłowych postaw wobec porządku prawnego sprawiają, że kary wymierzane za takie wykroczenia powinny odstraszać od ich popełniania i uświadamiać konieczność wywiązywania się z obowiązku z art. 78 ust. 4 p.r.d. Wymierzając obwinionemu karę Sąd uwzględnił też warunki materialne i osobiste obwinionego, który osiąga dochód miesięczny w wysokości ok. 2000 złotych. Orzeczona kara jest karą spełniającą swe cele zarówno w zakresie prewencji generalnej, jak i przede wszystkim indywidualnej. Jest ona adekwatna do okoliczności przypisanego czynu i jego społecznej szkodliwości. Sąd uznał, iż kara ma być dla obwinionego dolegliwa i wpłynąć na zmianę jego postępowania.

Na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 119 kpw, art. 118 § 1 kpw Sąd zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 złotych tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania, których wysokość ustalono na podstawie § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 roku w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2001 r. Nr 118, poz. 1269) oraz opłatę w wysokości 40 (czterdzieści) złotych, ustaloną na podstawie art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.).