Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

UZASADNIENIE

Przedmiot i przebieg postępowania

1.  Pozwem z dnia 16 maja 2023 r. powód, P. (...) S.A. z siedzibą w W., wniósł o zasądzenie od pozwanego M. kwoty 3 428,07 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Kwoty roszczenia głównego powód domagał się tytułem odszkodowania za wyrządzoną mu szkodę polegającą na niewskazaniu lokalu socjalnego uprawnionym E. Z., D. S., M. S. oraz B. S. w okresie od 1 marca 2019 r. do 28 lutego 2020 r. ( pozew, k. 1-6).

2.  W odpowiedzi na pozew z dnia 7 lutego 2024 r. miasto (...) wniosło o oddalenie powództwa w części tj. ponad kwotę 213,99 zł (co do kwoty 3 214,08 zł) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W pierwszej kolejności miasto podniosło zarzut przedawnienia roszczenia co do kwoty 3 214,08 zł obejmującego okres od marca do grudnia 2019 r., które miało przedawnić się z dniem 31 grudnia 2022 r. Kwestionowało, aby pismem z 6 sierpnia 2020 r. miało uznać roszczenie, a co miałoby doprowadzić do przerwania biegu przedawnienia. ( odpowiedź na pozew, k. 35-38).

3.  Pismem z dnia 16 grudnia 2024 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, a z ostrożności procesowej, w razie nieoddalenia powództwa w całości, podniósł zarzut przedawnienia roszczenia za okres od marca do grudnia 2019 r., tj. co do kwoty 3 214,08 zł. Pozwany wskazał, że uregulował swoje zobowiązanie za wyjątkiem marca i kwietnia 2019 r., do czego nie był zobowiązany, gdyż przepis art. 18 ust. 3a wszedł w życie z dniem 21 kwietnia 2019 r. (pismo pozwanego, k. 65-67).

Ustalenia faktyczne

4.  P. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) znajdującego się w budynku położonym przy ul. (...) w W.. Lokal ten był zajmowany przez E. Z., D. S., M. S. oraz B. S..

( bezsporne)

5.  Wyrokiem z dnia 20 lipca 2018 r. Sąd Rejonowy (...) w W. o sygn. I C 432/18, nakazał E. Z., D. S., M. S. i B. S. opuszczenie i opróżnienie ww. lokalu wraz ze wszystkim rzeczami i wydali go (...) S.A. Jednocześnie Sąd ustalił, że eksmitowanym przysługuje uprawnienie do otrzymania od miasta lokalu socjalnego. Eksmisja została wstrzymania do czasu przedstawienia im przez miasto oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

( wyrok, k. 7)

6.  Pismem z dnia 19 lutego 2019 r. (...) S.A. powołując się na wyrok eksmisyjny, zwrócił się do miasta z prośbą o złożenie oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego dla uprawnionych. Miasto odebrało wezwanie 26 lutego 2019 r. W odpowiedzi miasto wskazało, ż lokal, który ma być przyznany jest obecnie w naprawie i dlatego na obecnym etapie nie było możliwe złożenie oferty najmu. Od maja do października 2019 r. Miasto wypłacało (...) S.A. kwotę 1 133,35 zł miesięcznie na podstawie art. 18 ust. 3a ustawy o ochrony praw lokatorów (część dotychczasowego czynszu przekraczającą część, do którego zapłaty zobowiązani byli dotychczasowi najemcy). W listopadzie i grudniu Miasto zapłaciło z tego tytułu kwoty 1 146,82 zł, a w styczniu i lutym 2020 r. – po 1 134,94 zł.

( pismo z 19.02.2019 r., k. 8, zwrotka, k. 9, pismo z 26.06.2019 r., k. 10; wykaz sald, k. 13)

7.  Pismo z ofertą najmu lokalu socjalnego zostało przesłane do E. Z. i pozostałych uprawnionych w dniu 20 lutego 2020 r. Do tego czasu lokal powoda przy ul. (...) w W. nadal był zajmowany przez eksmitowanych.

( pisma z 20.02.2020 r., k. 11, 12)

8.  W nawiązaniu do ofert najmu lokalu socjalnego datowanych na 20 lutego 2020 r. (...) jako właściciel lokalu przy ul. (...) w W. zwrócił się do miasta pismem z dnia 28 lipca 2020 r. z wezwaniem do wypłaty na jego rzecz odszkodowania na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów z tytułu niedostarczenia w terminie lokalu socjalnego – w wysokości 2 696,40 zł za okres od 1 marca do 30 kwietnia 2020 r., w terminie do 31 sierpnia 2020 r. Wezwanie doręczono miastu w dniu 5 sierpnia 2020 r.

( pismo z 28.07.2020 r., k. 15, zwrotka, k. 16)

9.  W odpowiedzi miasto pismem z dnia 6 sierpnia 2020 r. wskazało, że uiściło odszkodowanie za niedostarczenie w terminie lokalu socjalnego na rzecz uprawnionych, za okres od maja 2019 r. do lutego 2020 r. jednakże podstawą do wyliczenia odszkodowania był przepis art. 18 ust. 3a (obowiązujący od 21.04.2019 r.) a nie ust. 5. W piśmie miasto wskazało ponadto, że wykonało swoje zobowiązania względem (...) S.A. za wyjątkiem marca i kwietnia 2019 r., a w ramach ugody proponuje zapłatę na rzecz (...) S.A. kwoty 2 696,40 zł w celu zaspokojenia roszczeń (...) – przyjmując, że okres objęty odszkodowaniem zawiera się w datach od marca 2019 r. do lutego 2020 r.

(pismo z 6.08.2020 r., k. 14)

Omówienie dowodów

10.  Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił głównie w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy i wskazane wyżej dokumenty, których autentyczność i wiarygodność, w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, nie nasuwała żadnych wątpliwości Sądu.

11.  Sąd postanowił na podstawie art. 235 ² § 1 w zw. z art. 505 ⁷ § 1 k.p.c. pominąć dowód z opinii biegłego wnioskowany przez powoda. Sprawa nie miała charakteru zawiłego, a z racji wysokości przedmiotu sporu istniało poważne ryzyko, że koszt opinii biegłego przekroczy kwotę dochodzoną przez powoda w sprawie. Ustalona przez powoda wysokość czynszu, na podstawie której naliczył on odszkodowanie, tj. ok. 1 350 zł, jest ponadto niewygórowana i w świetle powszechnej wiedzy dostępnej przeciętnemu mieszkańcowi W. nie może budzić wątpliwości, że w 2019 i 2020 r. rynkowa wartość czynszu nawet za niewielki lokal wynosiła co najmniej tyle. Z uwagi na to zasięganie wyceny przez rzeczoznawcę majątkowego nie było w sprawie konieczne.

Ocena prawna

12.  Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

13.  Powód domagał się zapłaty od pozwanego kwoty 3 428,07 zł tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną mu wskutek niewskazania lokalu socjalnego uprawnionym osobom oznaczonym w wyroku eksmisyjnym z dnia 20 lipca 2018 r. wydanym przez Sąd Rejonowy (...) w W., za okres 1 marca 2019 r. do 28 lutego 2020 r. Pozwany wskazywał, że swoją część odszkodowania wypłacił, a nawet gdyby Sąd przyjął odmiennie, to i tak roszczenie powoda było przedawnione za okres od marca do grudnia 2019 r.

14.  Kwestię odszkodowania precyzował art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2021 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowy zasobie gminy i zmiany kodeksu cywilnego (dalej: u.w.l.).

15.  Zgodnie z ust. 1-3 tego artykułu (w brzmieniu przed dniem 21.04.2019 r.) osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie, które odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego. Osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 k.c. (ust. 5).

16.  W tej sprawie miasto bezspornie było zobowiązane zgodnie z treścią wyroku eksmisyjnego z 20 lipca 2018 r. do przedstawienia uprawnionym E. Z., D. S., M. S. oraz B. S. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. W związku z tym, że miasto wywiązało się z tego obowiązku dopiero w lutym 2020 r., należało przyjąć, iż faktycznie do tego okresu powód jako właściciel zamieszkiwanego lokalu mógł wystąpić z żądaniem zapłaty roszczenia odszkodowawczego na podstawie art. 18 u.w.l.

17.  Co istotne, od 21 kwietnia 2019 r. doszło do zmiany art. 18 u.w.l. poprzez nowelizację ust. 2, 3 i 4 oraz dodanie ust. 3a, na którego powoływał się pozwany.

18.  Ustęp ten stanowi, że osoby uprawnione do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, uiszczają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać za zajmowany lokal, gdyby lokal ten wchodził w skład mieszkaniowego zasobu gminy, na podstawie umowy najmu socjalnego lokalu. Obowiązek pokrycia właścicielowi różnicy między wysokością odszkodowania, o której mowa w ust. 3, a wysokością odszkodowania uiszczanego przez byłego lokatora, ciąży na gminie.

19.  Oznacza to, że od 21 kwietnia 2019 r. doszło do sprecyzowania obowiązków ciążących na lokatorze i gminie w okresie pomiędzy przyznaniem lokatorowi prawa do lokalu socjalnego a złożeniem takiej oferty przez gminę. Rozwiązanie to w istotny sposób oddziałuje na prawa właściciela i lokatora, gdyż z jednej strony ogranicza wymiar zobowiązania do zapłaty ciążący na lokatorze do wysokości czynszu odpowiadającego najmowi socjalnemu lokalu, a z drugiej zapewnia właścicielowi możliwość ubiegania się od gminy wyrównania różnicy pomiędzy dotychczasowym czynszem a czynszem, który powinien uiszczać lokator.

20.  Sąd podziela argumentację przedstawioną przez powoda, że wprowadzenie ust. 3a nie uchybia jednak obowiązkowi gminy określonemu w art. 18 ust. 5, który w znowelizowanej wersji stanowi, że jeżeli osobie uprawnionej do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu na mocy wyroku gmina nie dostarczyła lokalu, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 k.c. Z powyższego wynika więc, że jeżeli – niezależnie od zapłaty przez gminę części czynszu na podstawie art. 18 ust. 3a ustawy – po stronie właściciela powstała szkoda spowodowana opóźnieniem w przedstawieniu oferty najmu socjalnego lokalu lokatorowi to właściciel może się domagać jej naprawienia przez gminę. Skoro więc lokatorzy nie opłacali „swojej” części odszkodowania zgodnie z ust. 3a, to i tak gmina jest zobowiązana na podstawie ust. 5 do pełnej rekompensaty wierzycielowi szkody, jaką poniósł na podstawie art. 417 k.c. Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkodę spowodowaną tym, że właściciel nie może korzystać z lokalu, pobierać z niego pożytków, jak również z powodu braku uiszczania opłat za bezprawnie zajmowany lokal, ma nadal charakter in solidum (tzw. solidarności niewłaściwej). Przyjęcie odmiennej wykładni art. 18 ustawy – a mianowicie że zapłata części czynszu przez gminę w części określonej w ust. 3a tego przepisu wyczerpuje całość obowiązku gminy związanego z niedostarczeniem lokalu do celów najmu socjalnego lokalu – czyniłoby ust. 5 tego artykułu zbędnym, co na gruncie zasad wykładni prawa byłoby niedopuszczalne.

21.  W świetle powyższego oraz zebranych dowodów, a przede wszystkim tabelki nazwanej „Wykaz sald”, należało uznać, że zasadniczo powód może się domagać różnicy pomiędzy dotychczas naliczanym czynszem (w części, w jakiej nie opłacili go lokatorzy) a dotychczas zapłaconą przez pozwanego częścią czynszu (zawarta w tabelce w kolumnie „należność”). Dlatego też mimo, iż miasto wpłaciło swoją część odszkodowania za okres od stycznia do lutego 2020 r., to w oparciu o ww. opisaną wykładnię tego przepisu, należało uznać, że Miasto powinno pokryć także tę pozostałą część odszkodowania – równą części czynszu, którą powinien był zapłacić lokator (a tego nie uczynił). Z tego tytułu za styczeń i luty 2020 r. pozwany powinien więc zapłacić powodowi kwotę 213,99 zł.

22.  Inaczej należy ocenić roszczenia za okres od maja do grudnia 2019 r. Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej – dla roszczeń okresowych (a takim z pewnością było roszczenie odszkodowawcze, płatne co miesiąc w ściśle określonej wysokości), termin przedawnienia wynosi 3 lata, przypadający na ostatni dzień roku kalendarzowego, a zatem roszczenia wymagalne w 2019 roku przedawiniały się z upływem 31 grudnia 2022 r. Powództwo w tej sprawie zostało wniesione w dniu 16 maja 2023 r., a zatem już upływie ww. terminu przedawnienia.

23.  W myśl art. 123 § 1 pkt 2 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Zgodnie z art. 124 § 1 k.c. po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. Powód powoływał się na to, że z zapłaty części czynszu przez pozwanego na podstawie art. 18 ust. 3a ustawy wynikało uznanie roszczenia odszkodowawczego za dany miesiąc, a ponadto zobowiązanie zapłaty odszkodowania zostało przez powoda uznane pismem z dnia 6 sierpnia 2020 r. (k. 14). Ze stanowiskiem powoda należało się zgodzić tylko częściowo.

24.  Jak wskazuje się w orzecznictwie sądowym do uznania roszczenia ze skutkiem w postaci przerwania biegu przedawnienia może dojść przez każde zachowanie się zobowiązanego, które - choćby nie wyrażało zamiaru wywołania tego skutku - dowodzi świadomości zobowiązanego istnienia roszczenia i tym samym uzasadnia przekonanie uprawnionego, że zobowiązany uczyni zadość roszczeniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2022 r., sygn. II CSKP 551/22). W takiej sytuacji uznanie nie ma formy oświadczenia woli i jest tzw. uznaniem niewłaściwym. Uznanie niewłaściwe nie musi precyzować wielkości uznanego roszczenia, ale jeżeli dłużnik zastrzega, że uznaje tylko część roszczenia, co wymaga złożenia jasnej w tym zakresie deklaracji, to wówczas bieg przedawnienia przerywa się tylko do tej części (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 30 marca 2020 r., sygn. I Aga 124/19).

25.  W piśmie z dnia 6 sierpnia 2020 r. pozwany oświadczył, że dokonał wpłat z tytułu odszkodowania za niedostarczenie w terminie lokalu socjalnego za okres od maja 2019 r. do lutego 2020 r. Jednocześnie przyznał, że wypłata odszkodowania w trybie art. 18 ust. 5 ustawy wymaga dodatkowych ustaleń i zaproponował zawarcie ugody, wedle której Miasto wykonało swoje zobowiązania względem (...) S.A. w całości za wyjątkiem marca i kwietnia 2019 r. Z takiego oświadczenia i zawartej w piśmie propozycji ugodowej nie można logicznie wywieść wniosku, że Miasto uznało swoje zobowiązanie do uzupełnienia odszkodowania za okres od maja do grudnia 2019 r. Wręcz przeciwnie, wstęp pisma proponowana treść ugody świadczy o tym, że swoje zobowiązania za ten okres Miasto uważa za spełnione w całości. Z tego względu nie doszło do przerwania biegu przedawnienia odszkodowania roszczeń powoda za okres od maja do grudnia 2019 r., a pozwany w tym procesie mógł skutecznie podnieść zarzut przedawnienia. Z tego względu żądanie pozwu obejmujące należności za okres od maja do grudnia 2019 r. zostało oddalone.

26.  Natomiast w tym samym piśmie pozwany przyznał, iż nie uregulował swoich zobowiązań w stosunku do powoda za marzec i kwiecień 2019 r. – z powodu konieczności dodatkowych ustaleń (w tych miesiącach nie obowiązywała jeszcze regulacja z art. 18 ust. 3a ustawy). To zaś oznacza, że w tym przypadku Miasto przyznało, iż mimo obowiązku należności z tytułu odszkodowania nie uiścił. Z tabeli wpłat nie wynika także, aby wtedy pokrył to odszkodowanie w jakiejkolwiek części. Pozwany zdawał sobie więc sprawę z faktu istnienia takiej zaległości, które jak sam przyznał nie opłacił. Tym samym pismem z dnia 6 sierpnia 2020 r. doszło do uznania niewłaściwego roszczenia obejmującego marzec i kwiecień 2019 r., a bieg przedawnienia uległ przerwaniu i biegł od początku od sierpnia 2020 r. Tym samym w momencie wniesienia pozwu w niniejszej sprawie żądanie obejmujące należność za marzec i kwiecień 2019 r. nie było przedawnione.

27.  Dlatego też Sąd uznał, że miasto zobowiązanie jest do zapłaty odszkodowania za okres od marca do kwietnia 2019 r., która wyniosło w sumie 2 616,40 zł. Do tego należało doliczyć wspomnianą już zaległość za luty i marzec 2020 r. w kwocie 213,99 zł. To zaś daje łączną kwotę 2 830,39 zł, którą Sąd zasądził na rzecz powoda od pozwanego z tytułu odszkodowania.

28.  W zakresie w jakim roszczenie było przedawnione, powództwo oddalono.

Odsetki

29.  O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu, zasądzając je od kwoty 2 830,39 zł od dnia wniesienia pozwu (tj. 16 maja 2023 r.) do dnia zapłaty. Do zapłaty odszkodowania pozwany był bowiem wcześniej wzywany, a w dacie wniesienia pozwu zobowiązanie to było wymagalne.

Koszty postępowania

30.  Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania Sąd oparł na art. 100 zd. 1 k.p.c. stanowiącym o stosunkowym rozdzieleniu kosztów procesu poniesionych przez strony.

31.  Sąd ustalił, iż powód wygrał proces w 83% (2 830,39/ 3 428,07), pozwany zaś w 17%. Na poniesione przez powoda koszty złożyły się opłata sądowa (200 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego (900 zł – na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłaty za czynności adwokackie). Na koszty pozwanego składały się koszty zastępstwa procesowego (900 zł - na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłaty za czynności radców prawnych). Powód może domagać się 83 % z 1 100 zł a pozwany- 17% z 900 zł. Po kompensacji powyższych kwot (913 – 153 zł) do zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda pozostaje kwota 760 zł. O odsetkach ustawowych za opóźnienie od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu orzeczono zgodnie z treścią art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Zarządzenie:
(...)