Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

sygn. akt VI C 1480/24 upr

Uzasadnienie wyroku z dnia 09 kwietnia 2025 r.

ograniczone do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku (art. 505 ⁸ § 4 k.p.c. )

1.  W niniejszej sprawie powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 2 553,65 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 04 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód wskazał, że uszkodzeniu uległ pojazd będący własnością Komendy Stołecznej Policji, a szkoda likwidowana była z polisy odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy. Zdarzenie zostało zgłoszone do ubezpieczyciela, który zarejestrował ją pod numerem (...). Ubezpieczyciel przyjął odpowiedzialność za zdarzenie i wypłacił kwotę 2 383,57 zł. Powódka wskazała, że dochodzi przedmiotowego roszczenia na podstawie umowy cesji zawartej z poszkodowanym, na mocy której w zamian za bezgotówkową naprawę pojazdu, przeniesiono na powódkę wierzytelność – prawo do odszkodowania z tytułu kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu w związku z ww. szkodą Powódka wskazała ponadto, że poszkodowany w ramach zamówienia publicznego zawarł w dniu 10 grudnia 2020 r. z powódką umowę w zakresie napraw blacharsko – lakierniczych pojazdów oraz w wyniku powyższego zleca zakładowi naprawczemu powódki naprawę jej pojazdów. Powód wniósł także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

2.  Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wnosił o oddalenie powództwa. Pozwany nie zakwestionował swojej odpowiedzialności za szkodę, natomiast zakwestionował roszczenie co do wysokości, wskazując, że poszkodowany nie skorzystał z proponowanej mu opcji naprawy pojazdu w serwisie należącym do sieci naprawczej (...) S.A., a skorzystał z innego warsztatu (...) który wyliczył wyższe koszty za naprawę pojazdu. Pozwany wskazał, że kwota wypłacona w postępowaniu likwidacyjnym byłaby wystarczająca do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, gdyby naprawa nastąpiła w warsztacie należącym do sieci naprawczej (...). Pozwany zakwestionował również stawkę za jedną roboczogodzinę pracy oraz wskazał, że na uwzględnienie nie zasługuje roszczenie powoda w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie, które powinny być zasądzone „od daty ustalenia okoliczności co do poniesionej przez poszkodowanego szkody majątkowej” (odpowiedź na pozew, k. 37-43).

3.  Spornym w niniejszym postępowaniu pozostał fakt, czy poszkodowany miał obowiązek skorzystania z naprawy w jednym z warsztatów sieci naprawczej (...). Sporna pozostawała także średnia stawka za roboczogodzinę za naprawę samochodu oraz rynkowe koszty naprawy uszkodzonego pojazdu.

4.  W pierwszej kolejności, Sąd zbadał legitymację czynną do występowania z roszczeniem. Zgodnie z art. 509 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności odsetki i poręczenie. Jak stanowi art. 513 § 1 k.c. dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.

5.  Sąd nie znalazł z urzędu (pozwany nie zarzucał w tej sprawie braku legitymacji procesowej czynnej powoda) podstaw do kwestionowania ważności i skuteczności umowy przelewu, mocą której – zgodnie z wolą jej stron – roszczenie uprzednio przysługujące poszkodowanemu przeciwko pozwanemu z tytułu szkody, o której mowa w pozwie, przejść miało na powoda. Powód przedłożył odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 17 czerwca 2024 r. (k. 21-21v), z której wynika, że poszkodowany przelał na rzecz powoda wierzytelność objętą żądaniem pozwu w tej sprawie. Wierzytelność ta istniała w dacie zawierania umowy cesji, a nadto została opisana w tej umowie w sposób umożliwiający jej zidentyfikowanie. Umowa ta jest ważna i skuteczna. Wierzytelność objęta tą umową niewątpliwie zaś mogła zostać zbyta przez poszkodowanego na rzecz powoda, gdyż nie było w tym zakresie ani wyłączenia ustawowego, ani umownego. Jeśli zasadą jest, że wierzytelność może zostać zbyta, to nie ma racjonalnych powodów, by od takiej zasady wyłączyć wierzytelności poszkodowanych wynikające ze szkód komunikacyjnych.

6.  Kwestionując wysokość powstałej w niniejszej sprawie szkody, pozwany podniósł, że poszkodowany miał możliwość skorzystania z sieci naprawczej pozwanego ograniczając wysokość odszkodowania do zasadnych ekonomicznie kosztów, natomiast nie podjął żadnej inicjatywy w tym zakresie.

7.  Szkoda w rozumieniu art. 361 k.c. to różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem, jaki by w jego majątku istniał, gdyby zdarzenie nie nastąpiło. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania obejmuje przy tym tylko normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Istnienie związku przyczynowego ma bezpośredni wpływ na ustalenie odszkodowania. Stanowi ono bowiem przesłankę odpowiedzialności, decydując o tym czy dana osoba w ogóle ponosi odpowiedzialność za szkodę i jakie są granice tej odpowiedzialności. Każdorazowo granice obowiązku naprawienia szkody wyznaczone są przez normalny związek przyczynowy między zdarzeniem wywołującym uszczerbek a szkodą. Natomiast zgodnie z dyspozycją art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno wystąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

8.  Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r. (III CZP 32/03) „odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku”. W uzasadnieniu powyższej uchwały Sąd Najwyższy podkreślił, iż poszkodowanemu przysługuje wybór odpowiedniego warsztatu naprawczego, któremu powierzy on dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu, a warsztaty te mogą posługiwać się różnymi cenami w zakresie tych samych lub podobnych prac naprawczych. Co więcej, ceny te mogą obiegać od cen stosowanych przez warsztaty naprawcze działające na odpowiednim rynku lokalnym (np. na terenie określonego miasta lub gminy). Sąd Najwyższy wskazał również, że zgodnie z zasadą pełnej kompensaty poniesionej szkody (art. 361 § 2 k.c.) poszkodowany może domagać się od podmiotu odpowiedzialnego (ubezpieczyciela) odszkodowania obejmującego poniesione koszty wspomnianych prac naprawczych.

9.  Jeżeli poszkodowany poniósł już koszty naprawy pojazdu lub zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać tym kosztom, chyba że w danych okolicznościach są one oczywiście nieuzasadnione; wysokość odszkodowania nie zależy od ulg i rabatów możliwych do uzyskania przez poszkodowanego od podmiotów współpracujących z ubezpieczycielem. Jeżeli poszkodowany nie poniósł jeszcze kosztów naprawy pojazdu ani nie zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać przeciętnym kosztom naprawy na lokalnym rynku, z uwzględnieniem możliwych do uzyskania przez poszkodowanego ulg i rabatów, chyba że skorzystaniu z tych ulg i rabatów sprzeciwia się jego uzasadniony interes (uchwała SN z 8 maja 2024 r., III CZP 142/22).

10.  W niniejszej sprawie, co istotne, poszkodowanego i powoda łączyła umowa o świadczenie usług zawarta w trybie ustawy – Prawo zamówień publicznych, wobec czego sama naprawa przedmiotowego pojazdu musiała zostać wykonana właśnie w warsztacie powoda, który został wyłoniony w drodze przetargu. Strony zgodnie ustaliły, że zbywając wierzytelność objętą żądaniem pozwu w tej sprawie poszkodowany zaspokaja w ten sposób wzajemne roszczenie powoda z tytułu wykonanej przez niego naprawy uszkodzonego pojazdu po szkodzie z dnia 18 lutego 2024 r., za którą – co bezsporne w tej sprawie – odpowiedzialność ponosił pozwany. W tej sytuacji nie sposób uznać za zasadny podnoszony przez pozwanego zarzut nieskorzystania przez poszkodowanego z warsztatów należących do sieci naprawczej (...). Uszkodzony pojazd były własnością (...), która jako poszkodowany wybrała warsztat naprawczy powoda (...) sp. z o.o., który jest serwisem autoryzowanym oraz z którym poszkodowany ma zawarte umowy w trybie zamówienia publicznego, toteż poszkodowany nie miał możliwości wybrania innego podmiotu naprawczego niż ten wybrany w drodze przetargu. Odnośnie zatem do wskazywania przez pozwanego, że powód nie wybrał możliwości skorzystania z sieci naprawczej zarzut ten należy uznać za bezzasadny. Kolejno, należy przytoczyć najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego w tym zakresie, z którego wynika, że w tego typu sprawach wyłączony jest jakikolwiek automatyzm. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale III CZP 119/22 z dnia 6 października 2022 r.: „Niezbędne jest ustalenie, czy faktycznie ceny z uwzględnieniem rabatów i ulg są stosowane przez ubezpieczyciela na rynku lokalnym, zaś możliwość skorzystania z nich przez poszkodowanego nie jest związana z jakimiś szczególnymi trudnościami”. Tylko na marginesie należy w niniejszej sprawie przypomnieć, że poszkodowany Skarb Państwa – (...) – nie mógł wybrać innej możliwości niż skorzystania z usług powoda (...) sp. z o.o., gdyż zabraniają mu tego obowiązujące przepisy.

11.  Pozwany kwestionował również wskazywaną przez powoda wysokość szkody, wywodząc, że na etapie postępowania likwidacyjnego spełnił swoje świadczenie z tego tytułu we właściwej kwocie zgodnie z sporządzonym kosztorysem naprawy.

12.  Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, przy czym w myśl art. 824 ¹ § 1 k.c., o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Odszkodowanie ma zasadniczo na celu naprawienie szkody wyrządzonej ubezpieczającemu lub ubezpieczonemu w wyniku zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

13.  Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy OC wynika z treści art. 822 § 4 k.c., zgodnie z treścią którego uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

14.  Sąd w niniejszej sprawie pominął dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu mechaniki samochodowej uznając go za zbędny dla rozstrzygnięcia, zmierzający do przedłużania postępowania a nade wszystko – w związku z tym, że wysokość świadczenia mogła być ustalona na podstawie wszystkich okoliczności sprawy, a koszt takiej opinii specjalisty mógłby przekroczyć wartość przedmiotu sporu, który w niniejszej sprawie wynosi nieco ponad 2 500,00 zł, co w świetle art. 505 ⁷ § 2 k.c. byłoby niezasadne. Wniosek dowodowy pozwanego, reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika, nie został w żaden sposób uzasadniony. Pozwany nie wskazał na żadne dowody, które uprawdopodobniałby choćby, że stawka za roboczogodzinę, stosowana przez powoda, odbiega od stawek rynkowych. Pozwany w żaden sposób nie odniósł się do argumentacji w tym zakresie przedstawionej przez powoda w pozwie (k. 7-8 akt sprawy), który szczegółowo uzasadniał swój wniosek o pominięcie ewentualnego dowodu z opinii biegłego sądowego, wskazując, że stawki za roboczogodzinę na terenie województwa (...) już w 2017 r. kształtowały się na poziomie od 70 zł do 240 zł netto, powołując się na raport Rzecznika Finansowego oraz opinię biegłego sądowego wydaną w innym postępowaniu. Rację miała nadto strona powodowa w zakresie, w jakim wskazywała, że biegły sądowy winien, jeśliby taki dowód został dopuszczony, ustalić stawkę rynkową, obowiązującą w lutym 2024 r. na terenie wojewódzka (...), nie zaś stawkę średnią. Wniosek pozwanego zmierzał natomiast do ustalenia stawki średniej, co nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie i również z tego powodu dowód ten podlegał pominięciu.

15.  Materiał dowodowy w niniejszej sprawie pozwalał na ustalenie, że koszty naprawy uszkodzonego pojazdu poszkodowanego wynoszą 4 937,22 zł brutto oraz okoliczność, że pojazd został naprawiony. Na tę kwotę w pierwszej kolejności została przedstawiona faktura VAT (k.15), kolejno został uzasadniony zwrot kosztów poszkodowanemu w kwocie brutto, a nie netto (k. 16). Stawka za jedną roboczogodzinę pracy w wysokości 220 zł również mieści się w stawkach przyjętych dla województwa (...) (k. 23v). Skoro zatem, pozwany wypłacił powodowi kwotę 2 383,57 (k. 20), to do dopłaty pozostała kwota 2 553,65 zł.

16.  Powództwo podlegało również uwzględnieniu w zakresie odsetek. Powód domagał się zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 2 553.65 zł od dnia 4 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty. Stosownie do art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie 30 dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. W niniejszej sprawie szkoda w pojeździe marki M. (...) została zgłoszona ubezpieczycielowi – (...) S.A. w dniu 4 marca 2024 r. W związku z powyższym, Sąd zasądził na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. odsetki ustawowe za opóźnienie były należne od 4 kwietnia 2024 r. (zgodnie z żądaniem pozwu).

17.  O kosztach procesu sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 117,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty. Na zasądzoną kwotę składała się kwota 900,00 zł ( § 2 pkt 3 Rozporządzenia MS z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych), 17,00 zł (opłata skarbowa od pełnomocnictwa) oraz 200 zł tytułem opłaty uiszczonej od pozwu.