Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

UZASADNIENIE

Przedmiot i przebieg postępowania

1.  Pozwem z dnia 12 stycznia 2024 r., powód, (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K., wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 11 832,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 czerwca 2022 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powód wywodził swoje roszczenie z cesji praw do odszkodowania z tytułu ubezpieczenia AC zawartej przez poszkodowanych z pozwanym. Zdaniem powoda wypłacona przez pozwanego kwota odszkodowania nie wyczerpywała całej szkody poniesionej przez poszkodowanych. Kwestionował, aby fakt nieskorzystania z oferty ubezpieczyciela odnośnie warsztatu naprawczego powinien oddziaływać negatywnie na wysokość wypłaconego odszkodowania. ( pozew, k. 1-8)

2.  W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 20 marca 2024 r. pozwany wniósł o oddalenie pozwu w całości i zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zarzucał nieważność umowy cesji z uwagi na to, że umowa ta nie służyła naprawieniu szkody poniesionej przez poszkodowanych, a jedynie zapewnieniu zysku powodowi jako przedsiębiorcy, przez co była ona sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i przez to nieważna. Ponadto podniósł, że postępowanie likwidacyjne ubezpieczyciel przeprowadził prawidłowo a odszkodowanie zostało wypłacone uprawnionemu zgodnie z umową AC, w tym zapisami OWU. Kwestionował także roszczenie odsetkowe. ( sprzeciw, k. 57-60v)

Ustalenia faktyczne

3.  W dniu 6 maja 2022 roku o godz. 08:50 miało miejsce zdarzenie drogowe, w wyniku którego uszkodzony został samochód marki T. (...) o nr rejestracyjnym (...) należący do I. N. i P. N.. Uszkodzony pojazd był objęty umową ubezpieczenia AC w wariancie serwisowym od wszystkich ryzyk (pełna ochrona) – nr polisy (...) w (...) S.A. w okresie od 1 kwietnia 2022 r. do 31 marca 2023 r. Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi 7 maja 2022 r., który zarejestrował zdarzenie pod numerem (...).

( podsumowanie zgłoszenia szkody (w:) aktach szkody na płycie CD, k. 63, polisa, k. 13-14v, ogólne warunki ubezpieczenia (OWU), k. 36-49)

4.  Poszkodowani I. N. i P. N. dokonali w dniu 20 maja 2022 r. przelewu przysługującej im wierzytelności z tytułu odszkodowania z umowy dobrowolnego ubezpieczenia AC potwierdzonej polisą nr (...) w związku ze szkodą na pojeździe marki T. (...) nr rej. (...) z dnia 7 maja 2022 r. w stosunku do (...) S.A., na rzecz spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. (obecnie w K.).

( umowa przelewu wierzytelności, k. 15-v)

5.  Ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność za zgłoszoną szkodę i po dokonaniu oględzin pojazdu przyznał poszkodowanym (następnie upoważnionemu powodowi) odszkodowanie w kwocie 10 252,26 zł brutto.

(protokół oględzin do wyceny, kosztorys ubezpieczyciela,zdjęcia z oględzin pojazdu, ustalenie wysokości szkody, decyzja (...) z 13.07.2022 i 03.08.2022 r. (w:) aktach szkody na płycie CD, k. 63)

6.  Spółka (...) sp. z o.o. sporządziła kalkulację naprawy uszkodzonego pojazdu, pierwotnie na kwotę 36 548,42 zł brutto. Na podstawie wykonanej kalkulacji warsztat dokonał naprawy pojazdu, za co wystawił poszkodowanym fakturę na kwotę brutto 28 316,03 zł, z terminem zapłaty do dnia 7 października 2022 r.

( kalkulacja naprawy, k. 17-20v, faktura, k. 21, oświadczenie, k. 16, certyfikat nr (...), k. 29, certyfikat D., k. 31, certyfikat profesjonalizacji, k. 33)

7.  Po zweryfikowaniu faktury i kosztorysu za naprawę (m.in. obniżeniu stawki za roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych z 300 zł do 100 zł netto), ubezpieczyciel przyznał poszkodowanym odszkodowanie na łączną 16 483,43 zł brutto.

(decyzja PZU z 3.10.2022 r. ( w:) aktach szkody na płycie CD, k. 63, decyzja PZU z 09.05.2023 r. dot. wypłaty odszkodowania, k. 22, 23, zweryfikowana przez ubezpieczyciela faktura i kalkulacja naprawy, k. 24, 25-28v)

8.  Pismem z dnia 7 lipca 2023r. spółka (...) złożyła reklamację do ubezpieczyciela z prośbą o ponowne zweryfikowanie sprawy oraz zajęcie stanowiska poprzez wydanie ostatecznej decyzji oraz wezwała (...) do zapłaty kwoty 11 832,60 zł tytułem rzeczywiście poniesionych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu na podstawie faktury VAT, w terminie 14 dni od dnia otrzymania pisma. Pozwany podtrzymał swoje stanowisko co do sposobu ustalenia i wysokości wypłaconego odszkodowania i odmówił dopłaty odszkodowania.

( reklamacja wraz z wezwaniem do zapłaty, k. 34, pismo (...) z 31.07.2023 r., k. 35-v)

9.  Wysokość kosztów naprawy pojazdu marki T. (...) o nr rejestracyjnym (...) po zdarzeniu z dnia 6 maja 2022 r., przy uwzględnieniu kosztów materiałów lakierniczych, części oryginalnych nowych z logo producenta pojazdu i technologii napraw w systemie A. oraz średniej stawki za roboczogodzinę dla warsztatów autoryzowanych (ASO) działających na terenie W. i okolic w kwocie 256 zł netto, wynosiła 27 418,40 zł brutto. Zastosowana przez warsztat A. stawka za robociznę prac blacharskich i lakierniczych w wysokości 300 zł netto mieściła się w zakresie rynkowych stawek stosowanych przez warsztaty autoryzowane.

( opinia biegłego, k. 97-121, opinia uzupełniająca, k. 155-163)

Omówienie dowodów

10.  Sąd oparł się na dowodach wymienionych powyżej. Ich wiarygodność nie budziła wątpliwości stron, a okoliczności faktyczne zasadniczo nie były przedmiotem sporu między stronami.

11.  Spór w sprawie dotyczył wyłącznie prawidłowego ustalenia kosztów napraw uszkodzonego samochodu i tym samym należnego powodowi odszkodowania z tytułu umowy AC. W tym zakresie Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej P. T.. Biegły po zweryfikowaniu kosztorysów stron, ustalił wysokość kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu przy uwzględnieniu stawki robocizny w wysokości 256 zł netto za godzinę dla warsztatów autoryzowanych (ASO) działających na terenie W. i okolic, kosztów materiałów lakierniczych oraz części oryginalnych nowych z logo producenta pojazdu i technologii napraw w systemie A.. Odnośnie zaś zakresu robót biegły wskazał, że w zdarzeniu mogła ulec tarcza (felga) koła tylnego prawego poprzez miejscowe uszkodzenie jej rantu, niemniej to uszkodzenie miało wynikać z więcej niż jednego zdarzenia, co kwalifikowało ją do wymiany, ale z zastosowaniem potrącenia w wysokości 50% jej wartości. Z uwagi na brak uszkodzeń czujnika biegły wykluczył konieczność jego wymiany. Biegły nie stwierdził także konieczności uwzględnienia prac w postaci mycia pojazdu. Uwzględnił za to dodatkowy czas poświęcony na likwidację szkody, na co przeznaczono dwie roboczogodziny. Biegły uznał także zastosowaną stawkę za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych przez warsztat (...) sp. z o.o. (300 zł netto) za stawkę rynkową stosowaną przez ASO.

12.  Do opinii wniosły zarzuty obie strony. Powód zakwestionował opinię w zakresie ustalonej przez biegłego stawki za roboczogodzinę wobec uwzględnienia w analizie losowych serwisów naprawczych a nie serwisów podobnych od serwisu powoda. Pozwany także kwestionował wyliczoną stawkę, podtrzymując swoje stanowisko co do ustalenia jej wysokości na poziomie 100 zł netto/rbh, co miało spełniać przesłanki z § 17 ust. 3 pkt 2 ppkt a) OWU.

13.  Biegły odpowiedział na te zarzuty w opinii uzupełniającej, podtrzymując zasadniczo dotychczasowe wnioski zaprezentowane w opinii głównej. Podkreślił, że mimo, iż w sporządzonym kosztorysie zastosował stawkę niższą od tej uwzględnionej w kosztorysie powoda, to i tak stawka 300 zł netto/rbh jest stawką rynkową. Ten wniosek biegłego był dla przydatności opinii dla sprawy rozstrzygający.

14.  Pozwany wprawdzie wnioskował o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego, podnosząc, że biegły nie odnosił swoich ustaleń do zapisów OWU, w tym § 17, co zdaniem Sądu nie odpowiadało prawdzie. Dlatego pominął ten dowód na rozprawie jako nieistotny dla rozstrzygnięcia dla sprawy.

Ocena prawna

15.  Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Ważność umowy cesji

16.  Sąd nie podziela zarzutów zgłaszanych przez stronę pozwaną w stosunku do załączonej do pozwu umowy cesji, na podstawie której wywodził, iż powód nie jest uprawniony do dochodzenia roszczenia w niniejszej sprawie, gdyż celem umowy cesji było jedynie zapewnienie zysku powodowi jako przedsiębiorcy, a nie faktyczne naprawienie szkody, którego mogli dochodzić jedynie poszkodowani.

17.  Zgodnie z treścią art. 509 § 1 i 2 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, a wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

18.  W ocenie Sądu zawarta przez poszkodowanych I. N. i P. N. z powodem umowa przelewu wierzytelności była ważna i skuteczna, a żaden z powołanych przez pozwanego fakt nie świadczył o jej bezwzględnej nieważności. Wierzytelność wskazana w tej umowie mogła zostać zbyta przez poszkodowanych na rzecz powoda, gdyż nie ma wyłączenia ustawowego lub umownego w tym zakresie (a przynajmniej nic takiego pozwany nie podnosił). Ponadto wierzytelność ta istniała w dacie zawierania umowy cesji i została opisana w tej umowie w sposób umożliwiający jej zidentyfikowanie. Sąd nie znalazł wobec tego podstaw do kwestionowania ważności i skuteczności umowy przelewu wierzytelności. Niezrozumiały zatem pozostaje zarzut sprzeczności umowy cesji z właściwością (naturą) stosunku prawnego lub zasadami współżycia społecznego. Jeśli zasadą jest, że wierzytelność może zostać zbyta, to nie ma racjonalnych powodów, by od takiej zasady wyłączyć wierzytelności poszkodowanych, które przysługują im wobec ubezpieczycieli. Poszkodowani w ten sposób uniknęli wdawanie się w spór sądowy jako strona, a dochodzenie wierzytelności przed sądem pozostawili podmiotowi zajmującemu się tym w ramach swojej działalności gospodarczej.

Ustalenie odpowiedzialności przez ubezpieczyciela, wysokość odszkodowania

19.  Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy autocasco odmiennie, aniżeli w przypadku umowy odpowiedzialności cywilnej, ma charakter umowny, tym samym wysokość szkody określa się w ramach swobody umów. Kwestię odpowiedzialności odszkodowawczej regulowała zatem zawarta między poszkodowanymi a pozwanym umowa ubezpieczenia AC pojazdu mechanicznego.

20.  Zgodnie z § 7 ust. 1 OWU zakresem AC objęte są szkody polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie pojazdu, jego części lub wyposażenia, wskutek zajścia wypadku ubezpieczeniowego w okresie ubezpieczenia, z zastrzeżeniem § 12.

21.  Ponadto zgodnie z art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, przy czym w myśl art. 824 ¹ § 1 k.c., o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Odszkodowanie ma zasadniczo na celu naprawienie szkody wyrządzonej ubezpieczającemu lub ubezpieczonemu w wyniku zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

22.  W tej sprawie pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za szkodę (tj. że uszkodzenia pojazdu podlegały indemnizacji z umowy AC). Sporna była wielkość odszkodowania oraz sposób jego ustalenia. Pozwany kwestionował zasadność żądania powoda w wysokości przewyższającej wypłaconą już kwotę odszkodowania, która jego zdaniem została ustalona zgodnie z przepisami OWU.

23.  Stosownie do treści § 17 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 OWU koszty naprawy pojazdu w wariancie serwisowym ustalane są na podstawie cen części oryginalnych. Jeżeli w systemach A., E. lub D. dostępne są części oryginalne i alternatywne lub części alternatywne pochodzące od różnych producentów, wysokość odszkodowania (...) ustala uwzględniając części o najniższej cenie.

24.  Zgodnie zaś z § 17 ust. 3 OWU z zastrzeżeniem ust. 4-6 i 8, wysokość odszkodowania ustala się z uwzględnieniem sposobu naprawy pojazdu w wybranym przez ubezpieczonego warsztacie wykonującym naprawę oraz w oparciu o zasady zawarte w systemie A., E. lub D., z zastosowaniem: 1) norm czasowych operacji naprawczych określonych przez producenta pojazdu; 2) stawki za roboczogodzinę ustalonej przez (...) dla wariantu serwisowego i optymalnego – w oparciu o średnie ceny usług stosowane przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat; 3) cen części zamiennych ustalonych stosownie do ust. 1-2; 4) cen materiałów lakierniczych i normaliów zawartych w systemach A., E., D.. (...) ustala odszkodowanie w sposób przewidziany w niniejszym ustępie pod warunkiem przedstawienia rachunków lub faktur VAT dotyczących robocizny, części zamiennych, materiałów lakierniczych i normaliów .

25.  Zgodnie zaś z § 17 ust. 4 OWU w razie udokumentowania naprawy pojazdu rachunkami lub fakturami VAT, (...) weryfikuje koszty wynikające z tych rachunków lub faktur VAT pod kątem ich zgodności z zasadami określonymi w ust. 3.

26.  Zgodnie z założeniami wariantu serwisowego umowy AC opisanego szczegółowo ww. przepisach OWU, powód przedstawił fakturę za wykonaną naprawę uszkodzonego pojazdu, na kwotę 28 316,03 zł brutto.

27.  Zasadniczym przedmiotem sporu między stronami było to, czy zastosowana przez powoda w tej fakturze stawka za roboczogodzinę prac naprawczych w wysokości 300 zł netto odpowiadała stawce rynkowej i czy pozostawała zgodna z umową OC łączącą pozwanego z poszkodowanymi (poprzednikami prawnymi powoda).

28.  W ocenie Sądu przytoczone przepisy OWU w szczególny § 17 ust. 2 nie precyzują kwestii wyliczenia średniej stawki rynkowej za roboczogodzinę dla wariantu serwisowego. W przepisie tym wskazano jedynie uwzględnienie średnich ceny usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat. OWU nie tłumaczy jednak jak należy wyliczyć te średnie ceny usług, ani czym są warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu naprawczego. Pozwany nie przedstawił też żadnego wzoru jak należałoby wyliczyć średnie ceny ani nie podał żadnego reprezentatywnego zbioru zakładów warsztatowych, na podstawie których można by było ustalić czym jest średnia stawka rynkowa.

29.  Dlatego taki zapis umowy należało tłumaczyć na korzyść ubezpieczającego (w tym wypadku powoda). W związku z powyższym Sąd uznał, że takie stawka średnia oznacza nie średnią arytmetyczną (taką jaką biegły uwzględnił w swojej pierwszej opinii), a cały przedział stawek występujących na rynku bez stawki skrajnie najniższej i najwyżej.

30.  Przy takiej interpretacji pojęcia średniej stawki rynkowej oraz biorąc pod uwagę katalog podobnych warsztatów, które biegły wziął pod uwagę przy jej wyliczeniu, można zauważyć, że zakres ten jest stosunkowo szeroki. Obejmuje on bowiem stawki od 160 zł netto do nawet 744 zł netto. W ocenie Sądu ten najwyższy wskaźnik jest jednak istotnie zawyżony w stosunku do pozostałych. Jest to bowiem stawka stosowana jedynie w jednym warsztacie i jest o prawie 400 zł wyższa od następnej, w kolejności najwyższej. Szacunkowy zakres stawek średnich obejmował zdaniem Sądu przedział od 180 zł netto do 350 zł netto/rbh (k. 111-112).

31.  Powód w tej sprawie zastosował stawkę 300 zł/rbh, a więc nie przekraczał stawki, którą należało uznać za średnią stawkę rynkową. Wprawdzie w opinii biegłego stawka ta była jedną z wyższych (większość stanowiła jednak stawkę 200 zł i wyższą), ale nadal mieszczącą się w tym zakreślonym przedziale.

32.  Dlatego Sąd uznał, że pozwany nie mógł skutecznie zmniejszyć stawki za robociznę określonej w fakturze (nie była bowiem zawyżona i odpowiadała stawce rynkowej) i obniżyć przez to kwoty wypłaconego odszkodowania. Nie mógł zatem zweryfikować wystawionej faktury, ani odmówić wypłaty odszkodowania w jakiejkolwiek części.

33.  W związku z powyższym Sąd uwzględnił w całości roszczenie główne zasądzając do pozwanego na rzecz powoda żądaną kwotę 11 832,60 zł stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą wskazaną w fakturze (28 316,03 zł) a kwotą już wypłaconego odszkodowania (16 483,43 zł).

Odsetki

34.  Zakład ubezpieczeń zobowiązany był do wypłaty odszkodowania zgodnie z treścią art. 817 k.c. w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku i wystąpieniu szkody. Z treści akt szkodowych dołączonych do sprawy wynika, że pozwany o szkodzie w domu był zawiadomiony 7 maja 2022 r., a zatem ostatnim dniem tego 30-dniowego okresu był 6 czerwca 2022 r., a od kolejnego dnia poszkodowanym (następnie powodowi) przysługiwały odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c.

35.  Dlatego Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 11 832,60 zł od dnia 7 czerwca 2022 r. do dnia zapłaty, zgodnie z żądaniem pozwu.

Koszty postępowania

36.  O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Powód wygrał sprawę w całości, zatem to na pozwanym ciążył obowiązek zwrotu poniesionych przez niego kosztów procesu, na które złożyły się: opłata od pozwu (750 zł), opłata od pełnomocnictwa (17 zł), koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3 600 zł (na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz wykorzystana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 800 zł, łącznie 5 167 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty na podstawie art. 98 §1 ¹ k.p.c.

37.  W związku z tym, że w toku postępowania Skarb Państwa tymczasowo pokrył wynagrodzenie dla biegłego do kwoty 412,94 zł należało tym wydatkiem obciążyć pozwanego jako przegrywającego sprawę. Sąd nakazał zatem pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie tę kwotę na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

(...)