Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

UZASADNIENIE

pkt 2 wyroku Sądu z 21 lutego 2024 r.

I.  Przebieg postępowania

1.  Dnia 6 października 2022 r. (data stempla pocztowego, k. 9), powód (...) Fundusz (...) (dalej również (...)) wniósł do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w ramach elektronicznego postępowania upominawczego powództwo przeciwko (...) S.A z siedzibą w W. o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwot 18.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 6 października 2022 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 1.166,39 zł tytułem skapitalizowanych odsetek naliczonych od należności głównej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 6 października 2022 r. do dnia zapłaty.

2.  Postanowieniem z dnia 7 grudnia 2022 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu zapłaty z dnia 26 października 2022 r. umorzył postępowanie w całości oraz stwierdził, że każda ze stron ponosi koszty procesu związane ze swym udziałem w sprawie.

3.  Pozwem z dnia 7 marca 2023 r. powód (...) wniósł do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie pozew przeciwko (...) S.A z siedzibą w W. o zasądzenie na jego rzecz kwoty 19.166,39 zł wraz z dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości określonej w 481 § 2 k.c. liczonymi od dnia 6 października 2022 r. do dnia zapłaty. Wniósł także o zwrot kosztów procesu w postaci uiszczonej opłaty od pozwu, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz o zwrot kosztów procesu w postaci uiszczonej opłaty od pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz kosztów zastępstwa procesowego z tytułu postępowania zainicjowanego wniesieniem tego pozwu na podstawie art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c. , a także wniósł o zwrot odsetek ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty tytułem zwrotu kosztów procesu zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

II.  Ocena prawna

4.  Podstawę prawną wychodzenia z żądaniem zwrotu wszelkich kosztów sądowych poniesionych w elektronicznym powstępowaniu upominawczym powód upatruje w przepisie art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w sytuacji, gdy w terminie trzech miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego powód wniesie pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w postępowaniu innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze, skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, następują z dniem wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym . Na żądanie stron sąd, rozpoznając sprawę, uwzględni koszty poniesione przez strony w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

5.  Na gruncie tego przepisu pojawiło się wiele orzeczeń traktujących o zasadach przyznawania kosztów poniesionych w elektronicznym postępowaniu upominawczym w wyroku wydanym po przeprowadzeniu postępowania sądowego. Znaczna część orzeczeń na gruncie tego przepisu dotyczy zwrotu bądź zaliczenia opłaty uiszczonej w EPU na poczet opłaty od pozwu. Rozpoznając sprawę, sąd – na żądanie stron – uwzględni koszty poniesione przez strony w EPU (art. 505 ^{( 37)} § 2 zd. 2 KPC). Innymi słowy, koszty procesu poniesione przez stronę w umorzonym EPU zostaną na jej żądanie rozliczone w procesie wszczętym w warunkach określonych w art. 505 ^{( 37)} § 2 zd. 1 KPC, tj. według ogólnych zasad ponoszenia kosztów procesu (art. 98–110 KPC) ( T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 506–1217. Tom II. Wyd. 2, Warszawa 2023).

6.  Niezasadny jest wniosek zgłoszony przez pełnomocnika powoda, by koszty zastępstwa procesowego liczyć dwukrotnie – oddzielnie w elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz w ramach niniejszego procesu z uwagi na to, że, pod pojęciem "kosztów poniesionych przez strony w elektronicznym postępowaniu upominawczym" należy rozumieć faktycznie poniesione, wyłącznie w celu prowadzenia rzeczonego postępowania, koszty. Te zaś sprowadzają się w rzeczywistości do opłaty sądowej od pozwu, albowiem postępowanie wszczęte po wydaniu postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego stanowi swoistą kontynuację wcześniejszego. Nie można również tracić z pola widzenia faktu, iż z uwagi na konieczność zachowania tożsamości roszczeń, warunkującej możliwość skorzystania z instytucji uregulowanej w art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c., w znacznym stopniu ograniczona jest modyfikacja żądań i twierdzeń zawartych w pozwie, prowadząc de facto do powtórzenia treści przedstawionych w ramach elektronicznego postępowania upominawczego. Powyższe prowadzi do wniosku, iż żądanie przyznania dwukrotnego wynagrodzenia dla profesjonalnego pełnomocnika pozostaje nie tylko w sprzeczności z zapisami k.p.c., ale nie mieści się w pojęciu kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw w rozumieniu art. 98 § 2 k.p.c. Przedmiotowemu żądaniu sprzeciwiały się również w ocenie Sądu zasady słuszności, wskazane w art. 102 k.p.c. - przyjęcie koncepcji zaprezentowanej przez powoda prowadziłoby do swoistego wzbogacenia się strony w zakresie kosztów procesu (kosztów zastępstwa procesowego), co byłoby sprzeczne nie tylko z celami nowelizacji k.p.c., ale przede wszystkim z zasadami współżycia społecznego.

7.  Zgodnie z powyższym, Sąd uważa za niezasadne dochodzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych w EPU wraz z kosztami zastępstwa procesowego poniesionych w innym postępowaniu na zasadzie ich kumulacji, z uwagi na to, iż działanie takie byłoby działaniem wbrew zasadzie celowości. W ocenie Sądu, jedynym kosztem, który należy uwzględnić i zaliczyć na poczet kosztów sądowych w postępowaniu innym niż EPU, jest koszt opłaty sądowej od pozwu. Natomiast koszt zastępstwa procesowego dochodzony przez stronę powodową, a poniesiony w EPU, nie jest kosztem niezbędnym, o którym mówi przepis art. 98 § 1 k.p.c. Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie kosztem niezbędnym do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, jest jedynie koszt zastępstwa procesowego poniesiony w postępowaniu zwykłym, wynoszący 3.600,00 zł zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłaty za czynności radców prawnych.

8.  Należy również zauważyć, że § 3 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie stanowi o stawkach minimalnych w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym, postępowaniu nakazowym oraz europejskim postępowaniu nakazowym. § 3 ust. 2 Rozporządzenia stanowi natomiast, iż w przypadku skutecznego wniesienia sprzeciwu lub zarzutów opłatę ustala się na zasadach ogólnych. Przyjęcie koncepcji forsowanej przez stronę powodową prowadziłoby do niespójności systemowej oraz nieuzasadnionego zróżnicowania traktowania strony pozwanej, w zależności od tego, czy powód wniesie pozew o wydanie nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym czy też pozew w postępowaniu upominawczym. Obydwie sytuacje nie różnią się zasadniczo nakładem pracy powoda z tym zastrzeżeniem, że w przypadku pozwu w EPU, po umorzeniu postępowania, powód zmuszony jest do ponownego złożenia pozwu (tej samej treści), w terminie 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania. Nie ma zatem podstaw, aby w pierwszej z nich obciążać pozwanego dwukrotnie kosztami zastępstwa procesowego (w stawce określonej w § 3 Rozporządzenia, a następnie w stawce określonej w § 2 Rozporządzenia).

9.  Z uwagi na powyższe, Sąd przyznał koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 zł zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłaty za czynności radców prawnych.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

1.  (...)

2.  (...)

ASR Agnieszka Pikała

W., 18 marca 2024 r.