Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

V K 449/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

K. C. (1)

jak w pkt 1 wyroku

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Aktywne uczestniczenie przez K. C. (1) w obrocie giełdowym od 1990 r. i dokonywanie transakcji kupna sprzedaży akcji m.in. firm z sektora budowlanego za pośrednictwem rachunku papierów wartościowych nr (...) prowadzonego przez Biuro (...) S.A

w części wyjaśnienia K. C. (1)

217-219, 491-494, 808-812

zawiadomienie (...)

1-17

zeznania K. O.

23-24, 812-814

raporty bieżące (...)

252 - 265

odpis z KRS

192-200

(...) S.A. z siedzibą w B.; akcje spółki znajdują się na rynku podstawowym (...) S.A. Spółka działa w sektorze budownictwa ogólnego.

w części wyjaśnienia K. C. (1)

217-219, 491-494, 808-812

sprawozdania finansowe (...) złożone przez obrońcę

266-295, 400-411

raporty bieżące (...)

252-265

raporty bieżące (...) S.A

296-339

zeznania M. F.

53-54, 459-461, 843-844

zeznania N. I.

66-67, 863-864

zeznania W. C.

464-466, 842-843

W okresie od 8 do 29 grudnia 2017 r. na dwunastu sesjach giełdowych dokonanie przez K. C. (1) manipulacji kursem akcji (...) ( (...)) poprzez: zdominowanie lub całkowite zdominowanie obrotu po stronie kupna, generowanie sztucznej aktywności poprzez zawieranie zdecydowanej większości transakcji lub zawieranie wszystkich transakcji na sesji, podbicie kursu drobną, dużą lub serią transakcji kupna, zawarcie transakcji "sam ze sobą", zawyżenie kursu zamknięcia, zlecenia blokujące spadek kursu (zlecenia "floor"), czym mógł wprowadzić w błąd co do rzeczywistego popytu, podaży lub ceny instrumentu finansowego.

opinia biegłego sądowego z zakresu obrotu papierami wartościowymi

82-189, 598-629, 883-888, 969-971

zeznania K. O. (2)

23-24, 812-814

Dotychczasowa niekaralność K. C. (1)

karta karna

762

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

K. C. (1)

jak w pkt 1 wyroku

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Dokonanie w okresie od 8 grudnia do 29 grudnia 2017 r. przez K. C. (1) transakcji kupna sprzedaży akcji (...) S.A. w systemie notować ciągłych na rynku podstawowym organizowanym przez (...) S.A., które nie miały charakteru manipulacyjnego

w części wyjaśnienia K. C.

217-219, 491-494, 808-812

opinia dr hab. K. O. (3)

470-486, 673-692, 923-926

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

w części wyjaśnienia K. C. (1)

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie, jaki znalazł odzwierciedlenie w ustalonym w sprawie stanie faktycznym, czyli co do faktu dokonywania transakcji akcjami (...) w okresie objętym aktem oskarżenia; w tej części wyjaśnienia oskarżonego miały charakter bezsporny i znalazły odzwierciedlenie w pozostałych dowodach zgromadzonych w aktach sprawy.

zeznania K. O.

jasne, rzeczowe i konsekwentne depozycje świadka pracownika (...) w przedmiocie okoliczności i przyczyn złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez oskarżonego w związku z gwałtownym wzrostem kursu akcji spółki (...) w grudniu 2017 r.; zeznania spójne wewnętrznie i korespondujące z wnioskami zawartymi w opinii biegłego oraz dowodami o charakterze nieosobowym; brak dowodów przeciwnych podważających wiarygodność relacji świadka.

zeznania M. F.

jasne i logiczne zeznania świadka pełniącego funkcję prezesa zarządu spółki (...) S.A ( (...)) i m.in. funkcję vice prezesa (...) S.A., głównego akcjonariusza spółki (...) w których w/w odniósł się do struktury organizacyjnej spółki, przedmiotu jej działalności, powiązań kapitałowych i zależności z innymi podmiotami, a także transakcji kupna sprzedaży akcji spółki zlecanych przez świadka jako pełnomocnika w oparciu o decyzje zarządów w/w spółek; potwierdził fakt zatrudnienia oskarżonego na stanowisku dyrektora działu kadr i płac w (...) S.A.; z dowodami o charakterze nieosobowym korelowały również depozycje świadka w przedmiocie opisu sytuacji ekonomicznej (...); świadek nie posiadał wiedzy, czym spowodowany został gwałtowny wzrost ceny akcji spółki (...) w grudniu 2017 r., ani też odnośnie okoliczności transakcji na akcjach (...) dokonywanych w w/w okresie przez oskarżonego; negował fakt dokonywania transakcji przez oskarżonego na zlecenie (...) S.A.; w sprawie nie ujawniły się dowody przeciwne podważające wiarygodność relacji świadka

zeznania N. I.

jasne i rzeczowe zeznania świadka w dacie czynu pełniącego funkcję vice prezesa zarządu spółki (...), odnoszące się do struktury organizacyjnej spółki, przedmiotu jej działalności, powiązań kapitałowych i zależności z innymi podmiotami, kondycji finansowej spółki m.in. w okresie objętym aktem oskarżenia; depozycje świadka korelowały w tym zakresie z relacjami innych członków organów spółki (...) oraz z dowodami nieosobowymi; świadek zaprzeczył, aby dokonywał transakcji kupna sprzedaży akcji spółki (...), bądź aby zlecał komukolwiek dokonywanie takich transakcji, w tym oskarżonemu, brak wiedzy świadka co do okoliczności transakcji na akcjach (...) dokonywanych w w/w okresie przez oskarżonego; w sprawie nie ujawniły się dowody przeciwne podważające wiarygodność relacji świadka

zeznania W. C.

rzeczowe i spójne z relacjami innych członków organów spółki (...) depozycje świadka będącego w dacie zdarzenia z aktu oskarżenia przewodniczącym rady nadzorczej (...) w przedmiocie struktury organizacyjnej spółki, przedmiotu jej działalności, powiązań kapitałowych i zależności z innymi podmiotami, kondycji finansowej spółki m.in. w okresie objętym aktem oskarżenia oraz planów co do kierunku rozwoju spółki w przyszłości, które korelowały z dowodami o charakterze nieosobowym; w sprawie nie ujawniły się dowody przeciwne podważające wiarygodność relacji świadka

raporty bieżące (...) S.A

brak zastrzeżeń stron co do treści dokumentów; odnośnie wartości dowodowej Sąd zważył na stanowisko biegłego sądowego, iż działalność spółek zależnych mogła wpływać na wyniki spółki dominującej, odwrotna sytuacja występuje niesłychanie rzadko, a to spółka (...) była spółką zależną wobec spółki (...) S.A. jako spółki dominującej

opinia biegłego sądowego z zakresu obrotu papierami wartościowymi

Sąd podzielił stanowisko zawarte w opinii biegłego sądowego dr K. G.; opinia jest pełna, jasna i pozbawiona wewnętrznych sprzeczności, została sporządzona rzetelnie, zgodnie ze wskazaniami wiedzy i doświadczeniem życiowym, przez kompetentną osobę, posiadającą niekwestionowany poziom wiedzy specjalnej, a także wieloletnie doświadczenie praktyczne maklera giełdowego; opiera się ona na precyzyjnych danych zawartych w dokumentach przedstawionych przez (...) oraz biuro maklerskie; nie budzi wątpliwości analiza przeprowadzona przez biegłego oraz precyzyjne wyliczenia i towarzysząca temu logiczna i racjonalna argumentacja, którą biegły rozwinął i uzupełnił następnie na rozprawie, ustosunkowując się szczegółowo m.in. do zgłaszanych przez obronę zastrzeżeń; z tych względów Sąd nie znalazł podstaw, aby zakwestionować wartość dowodową opinii biegłego; biegły zajął stanowisko, że oskarżony dopuścił się manipulacji na akcjach spółki (...), składając zlecenia na 12 z 14 sesji w grudniu 2017 r.; szczegółowo opisał przy tym zastosowane przez oskarżonego metody manipulacji; wyliczył nadto, że łącznie w badanym okresie oskarżony spowodował manipulacyjny wzrost kursu akcji o 44,8%; powyższe zdaniem biegłego skutkowało ustaleniem kursu akcji w sposób sztuczny; biegły skonstatował, że udział transakcji kupna oskarżonego w całkowitym volumenie obrotu na poszczególnych sesjach wynosił od 30% do 100%; zachowania inwestycyjne oskarżonego w badanym okresie mogły wprowadzać w błąd innych uczestników rynku; wyraził nadto stanowisko bazujące na przeprowadzonym wyliczeniu, że oskarżony sprzedawał akcje spółki (...) w badanym okresie po niższej - średniej cenie jednostkowej niż je kupował, co stanowiło potwierdzenie tego, że sprzedawał je ze stratą, wskazując na rozprawie, iż w sytuacji gdyby oskarżony nie stosował manipulacji osiągnięty zysk byłby na wyższym poziomie.

sprawozdania finansowe, raporty bieżące

dokumenty zgromadzone w aktach sprawy korespondują z zeznaniami świadków, zostały sporządzone przez uprawnione podmioty, w zakresie ich funkcjonowania; żadna ze stron nie kwestionowała ich wartości dowodowej

karta karna

dokument urzędowy, sporządzony przez uprawniony podmiot, w zakresie przyznanych ustawowo uprawnień, brak zastrzeżeń do jego wartości dowodowej

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

w części wyjaśnienia K. C.

Sąd nie podzielił stanowiska oskarżonego, w którym nie przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu. W tym zakresie Sąd zważył na ocenioną za wiarygodną opinię biegłego sądowego z zakresu obrotu papierami wartościowymi, który po przeanalizowaniu wszystkich sesji, na których oskarżony dokonywał obrotu akcjami spółki (...) w grudniu 2017 r., w sposób szczegółowy i wyczerpujący opisał na których sesjach doszło do manipulacji ze strony oskarżonego, na czym one polegały, jaki miały charakter, a także jaki był ich skutek dla poziomu kursu akcji spółki;

Za niewiarygodne ocenił Sąd wyjaśnienia oskarżonego jakoby uzasadnieniem dla dokonywania zakwestionowanych transakcji na akcjach spółki (...) i ich uzasadnieniem ekonomicznym miały być raporty giełdowe oraz inne publikacje odnoszące się do sytuacji rynkowej i finansowej spółki. Powyższe depozycje pozostawały w oczywistej sprzeczności do twierdzeń zarówno zawartych w opinii biegłego sądowego, jak i korespondujących z nimi zeznań K. O., wedle których publikacje raportów bieżących (...) zawierających dane finansowe i cenotwórcze spółki w 2017 r. nie przekładały się na wzrost zainteresowania walorami spółki i ich cenę. W/w zgodnie podnosili, że informacje zawarte w raportach skutkują reakcją inwestorów w postaci zwiększenia, popytu i wzrostem kursu akcji bezpośrednio po ich publikacji, a nie po kilku sesjach. W tym kontekście warto zwrócić uwagę, iż raport giełdowy z 28.11.17 r., na który zwracał szczególnie uwagę oskarżony nie przełożył się na wzrost zainteresowania walorami spółki wśród innych inwestorów. Także oskarżony w tym okresie nie składał zleceń. Co więcej jak wynika z materiału dowodowego oskarżony w dniu 6 grudnia 2017 r. zbył wszystkie akcje spółki, które zakupił w listopadzie 2017 r., pomimo tego, że jak deklarował w/w raport utwierdził go w przekonaniu o opłacalności inwestycji w akcje tej spółki.

Za nieprawdziwe ocenił także Sąd twierdzenia oskarżonego, w których kwestionował, aby dokonywane przez niego transakcje skutkowały zdominowaniem obrotu po stronie kupna. Wskazać należy, że biegły sądowy w opinii precyzyjnie przeanalizował udział transakcji oskarżonego w całkowitym volumenie wskazując, że na 10 sesjach kształtował się na poziomie 50 procent lub wyżej.

Za wyraz przyjętej w sprawie linii obrony uznał Sąd depozycje oskarżonego, w których wskazywał na analizę fundamentalną, której wyniki miały uzasadniać zakwestionowane transakcje na akcjach spółki (...), w tym zakresie Sąd zważył na stanowisko biegłego sądowego, który wskazał, że o ile analiza fundamentalna przeprowadzana jest przez podmioty instytucjonalne, o tyle inwestorzy indywidualni co do zasady bazują na analizie technicznej polegającej na badaniu zmienności kursu akcji.

opinia dr hab. K. O. (3)

Sąd nie przychylił się do stanowiska zaprezentowanego w prywatnej opinii wykonanej na zlecenie obrony przez przesłuchanego w charakterze świadka dr hab. K. O., jakoby badane zachowania inwestycyjne oskarżonego nie nosiły charakteru manipulacyjnego. Stanowisko w/w pozostawało bowiem w sprzeczności z ocenionym za wiarygodne i miarodajnym do dokonywania ustaleń faktycznych w sprawie stanowiskiem zawartym w opinii biegłego sądowego dr K. G..

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

K. C. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na ustalenie, że w okresie objętym aktem oskarżenia skarżony zrealizował znamiona strony przedmiotowej i podmiotowej występku z art. 183 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, który przewiduje odpowiedzialność karną dla osoby, która wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 15 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 596/2014 r. w sprawie nadużyć na rynku dokonuje manipulacji o której mowa w art. 12 tego rozporządzenia. Przestępstwo zdefiniowane w w/w przepisie ma charakter formalny. Do jego popełnienia nie jest wymagane wystąpienie skutku w postaci szkody majątkowej uczestnika w następstwie manipulacji instrumentem finansowym.

Dokonując oceny działań oskarżonego pod kontem okoliczności rzutujących na kwalifikację tych zachowań i ustalenie, czy noszą one znamiona strony przedmiotowej w/w występku niezbędne były wiadomości specjalne. Wywołana na potrzeby postępowania opinia biegłego z zakresu obrotu papierami wartościowymi była podstawą do poczynienia ustalenia, iż inkryminowane zachowania oskarżonego stanowiły naruszenie przyjętych przez ustawodawcę reguł obrotu instrumentami finansowymi obowiązujących na rynku giełdowym. Argumentacja i wnioski zawarte w opinii biegłego uzupełnione o pozostały materiał dowodowy zgromadzony w sprawie posłużyły do ustalenia, iż oskarżony dokonał manipulacji kursem akcji spółki (...) w grudniu 2017 r. i określiły jakie przybrała ona postacie. Wbrew twierdzeniom oskarżonego działania związane z transakcjami na akcjach w/w spółki w okresie objętym aktem oskarżenia nie były wynikiem układu sytuacji rynkowej w momencie ich dokonywania ale ich celem i skutkiem było wykreowanie określonej sytuacji rynkowej poprzez manipulacje kursem akcji. Całokształt ocenianych zachowań oskarżonego godził w mechanizmy rynkowe, które winny działać w oparciu o prawo popytu i podaży. Analiza aktywności oskarżonego w okresie objętym, aktem oskarżenia, która przyjęła postać transakcji manipulacyjnych, które prowadziły do skutecznego zawyżenia volumenu obrotów i zawyżenia ceny akcji zdominowała obrót akcjami tej spółki. Skutki transakcji zawieranych przez K. C. (1) w powiązaniu z jego wiedzą i wieloletnim doświadczeniem w obrocie akcjami prowadzą do wniosku, iż oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim popełnienia tego przestępstwa. Działał w sposób zamierzony, celowo dążył do efektu sztucznego ustalenia ceny instrumentu finansowego, zdominowania popytu i podaży. Bazując na wnioskach opinii biegłego ustalono że wskutek transakcji zawieranych przez oskarżonego powstało zagrożenie dla prawidłowości funkcjonowania rynku papierów wartościowych, rozumianej jako ochrona interesów uczestników giełdy wywołane podjęciem przez oskarżonego działań mogących mieć negatywny wpływ na decyzje inwestorów z uwagi na to, że mogły wywoływać u nich mylne wrażenie na temat okoliczności istotnych dla ich podjęcia, mylne sygnały co do podaży i popytu na przedmiotowy instrument finansowy i fałszywe wyobrażenie, że rynek danego instrumentu jest bardziej płynny niż w rzeczywistości. Zwiększenie volumenu obrotów akcjami (...) w inkryminowanym okresie nie było wynikiem istniejącego wówczas rzeczywistego popytu i podaży, tylko sztucznego popytu i podaży wykreowanego przez oskarżonego. Zważywszy na powyższe ustalenie Sąd dokonał nieznacznej korekty opisy czynu przypisanego oskarżonemu poprzez wskazanie, iż zachowania oskarżonego objęte aktem oskarżenia, w ramach czynu ciągłego mogły wprowadzać w błąd innych inwestorów, eliminując ustalenie, że wprowadziły w błąd mając na uwadze, że żaden z przeprowadzonych dowodów na to nie wskazywał. Wprawdzie działanie oskarżonego doprowadziło do osiągnięcia przez niego korzyści majątkowej, przy czym z poczynionych ustaleń nie wynika, aby wyrządził on swoim zachowaniem realną szkodę materialną innym inwestorom. Ustalono zawinienie czynu z uwagi na warunki osobiste oskarżonego - dojrzałość, wiek, rozwój intelektualny, brak okoliczności wskazujących na niepoczytalność lub jej ograniczenie. Nie stwierdzono okoliczności wyłączających bezprawność lub winę.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☒

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

K. C. (1)

1

1

Wybór rodzaju i wymiaru kary podyktowany dyrektywami z art. 53 kk - stopniem winy i społecznej szkodliwości; czyn przypisany oskarżonemu jest zawiniony, oskarżonemu można postawić zarzut jego popełnienia, jest on zdatny do przypisania mu winy z uwagi na dojrzałość, wiek, rozwój intelektualny, możliwość przyswojenia reguł moralnych; oskarżony miał możliwość rozpoznania bezprawności czynu i stwierdzenia, że nie zachodzi żadna z okoliczności wyłączających winę, której stopień ocenić należy na znaczny (działanie umyślne, w zamiarze bezpośrednim). Czyn oskarżonego cechowała wyższa, niż znikoma społeczna szkodliwość. Sąd przy wyborze rodzaju kary zważył na motywację oskarżonego, działanie z chęci wzbogacenia się, w celu osiągniecia korzyści majątkowej, rodzaj naruszonego dobra (prawidłowość funkcjonowania rynku papierów wartościowych), istotne było nadto, iż działanie oskarżonego nie miało charakteru jednorazowego, bowiem manipulacji dopuścił się podczas 12 z 14 sesji, gdzie dokonywał transakcji walorami spółki w okresie objętym aktem oskarżenia. W tych okolicznościach nawet wziąwszy pod uwagę fakt, iż oskarżony swoim zachowaniem nie wprowadził w błąd innych inwestorów, ani nie wyrządził swoim działaniem realnej szkody w ich mieniu, nie sposób przyjąć, że jego zachowanie cechował nieznaczny stopień społecznej szkodliwości.

Jako okoliczność łagodzącą potraktował Sąd dotychczasową niekaralność oskarżonego.

W świetle tych okoliczności Sąd uznał za zasadne wymierzenie oskarżonemu kary 20 000 zł grzywny. Tak ukształtowana kara odzwierciedla stopień winy i społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu.

Spełni nadto swoją rolę w zakresie prewencji generalnej - kara będzie postrzegana jako sprawiedliwa i proporcjonalna do wagi popełnionego czynu, utwierdzi w przekonaniu o konieczności przestrzegania porządku prawnego, spełni nadto funkcję odstraszającą, wskazując na nieopłacalność popełniania przestępstw

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

na podstawie art. 627 kpk Sąd zobowiązał oskarżonego do pokrycia kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa, a na rzecz oskarżyciela posiłkowego zasądził zwrot wydatków związanych z ustanowieniem w sprawie pełnomocnika.

7.  Podpis